NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
69 - (1580) حدثنا
زهير بن حرب
وإسحاق بن
إبراهيم (قال
زهير: حدثنا.
وقال إسحاق:
أخبرنا جرير)
عن منصور، عن
أبي الضحى، عن
مسروق، عن
عائشة. قالت:
لما
نزلت الآيات
من آخر سورة
البقرة. خرج
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم
فاقترأهن على
الناس. ثم نهى
عن التجارة في
الخمر.
{69}
Bize Züheyr b. Harb ile
İshâk b. İbrahim rivayet ettiler, Züheyr (Bize rivayet etti) tâbirini kullandı.
İshâk: Bize Cerîr, Mansûr'dan, o da Ebu'd-Duhâ'dan, o da Mesrûk'dan, o da
Âişe'den naklen haber verdi, dedi. Âişe şunu söylemiş:
«Bakara sûresinin
sonundaki âyetler inince Resûlullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) çıkıp onları
halka okudu. Sonra şarap ticâretini yasak etti.»
70 - (1580) حدثنا
أبو بكر بن
أبي شيبة وأبو
كريب وإسحاق بن
إبراهيم
(واللفظ لأبي
كريب) (قال
إسحاق: أخبرنا.
وقال الآخران:
حدثنا أبو
معاوية) عن
الأعمش، عن
مسلم، عن
مسروق، عن
عائشة. قالت:
لما
نزلت الآيات
من آخر سورة
البقرة، في
الربا، قالت: خرج
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم إلى
المسجد، فحرم
التجارة في
الخمر.
{70}
Bize Ebû Bekr b. Ebî
Şeybe ile Ebû Kureyb ve îshâk b. İbrahim rivayet ettiler. Lâfız Ebû
Kureyb'indir. İshâk (Bize haber verdi) tâbirini kullandı. Ötekiler: Bize
Muâviye, A'meş'den, o da Müslim'den, o da Mesrûk'dan, o da Âişe'den naklen
rivayet etti, dediler. Âişe şöyle demiş:
Bakara sûresinin sonunda
ribâ hakkındaki âyetler indirilince Resûlullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)
mescide çıkarak şarap ticâretini haram kıldı.»
İzah:
Bu hadîsin Hz. Âişe
rivayetini Buhâri «Salât», «Buyu» ve «Tefsir» bahislerinde; Ebû Dâvûd
«Buyû'»da; Nesâî «Buyu'» ve «Tefsir» bahislerinde; İbni Mâce «Eş'ribe»de
muhtelif râvilerden tahrîc etmişlerdir.
«Kimin elinde ondan bir
şey bulunduğu halde bu âyet kendisine ulaşırsa...» ifâdesindeki âyetten murâd:
Mâide süresindeki:
«Ey îmân edenler!
Şarap, kumar, putlar ve fal okları ancak ve ancak şeytan işi pis şeylerdir...»
[Maide 90] âyet-i kerîmesidir. İçki bu âyetle haram kilınmıştır. Hz. Âişe
(Radiyallahû anha)'nın işaret ettiği Bakare âyeti faiz hakkındadır. Bu âyet-i
kerîme'de :
«Faiz yiyenler
kabirlerinden ancak şeytanın çarptığı bir kimsenin kalktığı gibi
kalkacaklardır. Buna sebep onların: Alışveriş ancak faiz gibidir, demeleridir.
Halbuki Allah altşverişi helâl, faizi haram kılmıştır.» [Bakara 275]
buyurulmaktadır.
İçki âyeti faiz
âyetinden hayli zaman önce inmiştir. Faiz âyeti ya en son inen âyettir; yahut
son âyetlerden biridir. Şu halde içkinin ticâreti ya şarab haram edildikten bir
müddet sonra yasak edilmiştir; yahut içilmesi ve ticâreti aynı zamanda haram
kılınmış; bilâhare fâiz âyeti inince içki ticâretinin yasak edildiği te'kîd ve
mübâlega ile duyurulmuş olmak için tekrar haber verilmiştir. O mecliste içki
ticâretinin yasak edildiğini bilmeyen kimseler bulunması sebebiyle tekrarlanmış
olması da muhtemeldir. Nevevî: «Zahire bakılırsa bu mesele şarabın haram
edilmesinden az bir müddet sonra henüz içki yasağı şöhret bulmadan olmuştur.»
diyor.